भारतातील प्रत्येक जबाबदार नागरिकासाठी मतदान करणे हा एक महत्त्वाचा अधिकार आहे. जर तुम्ही 18 वर्षे पूर्ण केली असतील आणि तुमचे नाव मतदार यादीत नोंदलेले नसेल, तर तुम्ही नवीन मतदार म्हणून नोंदणी करू शकता.
मतदार नोंदणीसाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पर्याय उपलब्ध आहेत. या लेखात, मतदार नोंदणीसंबंधी संपूर्ण माहिती दिली आहे.
मतदार नोंदणीसाठी आवश्यक पात्रता
कोण मतदार नोंदणी करू शकतो?
- भारतीय नागरिकत्व: तुम्ही भारताचे नागरिक असणे आवश्यक आहे.
- वय: तुमचे वय 1 जानेवारीच्या आधी 18 वर्षे पूर्ण असले पाहिजे.
- स्थायी पत्ता: तुम्ही ज्या भागात राहता, त्या मतदारसंघाचा रहिवासी असणे गरजेचे आहे.
मतदार नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे
मतदार म्हणून नाव नोंदवण्यासाठी खालील महत्त्वाची कागदपत्रे आवश्यक असतात:
1. ओळख पुरावा (Identity Proof)
- आधार कार्ड
- पासपोर्ट
- पॅन कार्ड
- ड्रायव्हिंग लायसन्स
2. पत्ता पुरावा (Address Proof)
- रेशन कार्ड
- बँक पासबुकवरील पत्ता
- लाईट बिल / पाणी बिल
- भाडे करारपत्र (Rent Agreement)
3. वयाचा पुरावा (Age Proof)
- जन्म प्रमाणपत्र
- शाळेचा दाखला (School Leaving Certificate)
ऑनलाइन मतदार नोंदणी प्रक्रिया
तुम्ही घरबसल्या राष्ट्रीय निवडणूक आयोगाच्या अधिकृत पोर्टलवर (NVSP) जाऊन मतदार म्हणून नोंदणी करू शकता.
1. मतदार नोंदणीसाठी अधिकृत वेबसाइट
👉 राष्ट्रीय मतदार सेवा पोर्टल (NVSP)
2. ऑनलाइन नोंदणी प्रक्रिया (NVSP पोर्टलवर)
- NVSP पोर्टल उघडा.
- "Register as a new voter" (Form 6) या पर्यायावर क्लिक करा.
- मोबाईल नंबर टाकून OTP व्हेरिफाय करा.
- व्यक्तिगत माहिती (नाव, जन्मतारीख, पत्ता, आधार क्रमांक) भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे (ID Proof, Address Proof, Age Proof) अपलोड करा.
- सर्व माहिती तपासून "Submit" करा.
- यशस्वी अर्ज केल्यानंतर तुम्हाला Reference ID मिळेल, ज्याद्वारे तुम्ही तुमच्या अर्जाची स्थिती ट्रॅक करू शकता.
ऑफलाइन मतदार नोंदणी प्रक्रिया
जर तुम्हाला ऑनलाइन अर्ज करणे शक्य नसेल, तर तुम्ही फॉर्म 6 भरून ऑफलाइन अर्ज करू शकता.
1. फॉर्म 6 कोठे मिळेल?
- तहसील कार्यालय किंवा निवडणूक कार्यालयात.
- BLO (Booth Level Officer) कडे.
2. ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया
- फॉर्म 6 भरून आवश्यक कागदपत्रे संलग्न करा.
- तो जवळच्या निवडणूक कार्यालयात किंवा BLO कडे जमा करा.
- तुमच्या अर्जाची पडताळणी झाल्यानंतर तुमचे नाव मतदार यादीत समाविष्ट केले जाईल.
मतदार ओळखपत्र (Voter ID) स्टेटस कसे तपासायचे?
मतदार ओळखपत्र मिळाल्यानंतर किंवा अर्ज दिल्यानंतर, त्याचा स्टेटस ऑनलाइन तपासण्याची सोपी पद्धत आहे.
- NVSP पोर्टल उघडा.
- "Track Application Status" पर्यायावर क्लिक करा.
- तुमचा Reference ID टाका आणि स्टेटस तपासा.
महत्त्वाच्या तारखा आणि विशेष मतदार नोंदणी मोहिमा
- निवडणूक आयोग वेळोवेळी नवीन मतदार नोंदणी मोहिमा राबवतो.
- शालेय आणि महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी विशेष नोंदणी कार्यक्रम असतात.
- निवडणुकीपूर्वी नवीन मतदारांसाठी विशेष नोंदणी सुरू होते.